Kolekcje siedliskowe – materiały do dyskusji

Część ogólna – kolekcje siedliskowe

Jedną z podstawowych przyczyn zagrożeń bioróżnorodności jest stałe zanikanie rzadkich i unikalnych siedlisk charakteryzujących się ważnymi cechami dla jej zachowania. Ten zespół cech decyduje o trwałości populacji roślinnych i zwierzęcych występujących na danym terenie. Obok cech fizycznych i chemicznych gleb np.: wilgotności, pH, żyzności, zawartości próchnicy ważne są takie cechy jak wielkość tego siedliska i jego otulina, bliskość podobnego typu siedlisk w najbliższym otoczeniu, czy też sposób użytkowania takiego obszaru. Trwałość jest zatem wypadkową szeregu zmiennych, które pośrednio lub bezpośrednio decydują o charakterze takiego obszaru. Zanikanie siedlisk ma jak się wydaje trzy główne przyczyny. Pierwszą jest narastająca antropopresja, drugą zmiany sposobów użytkowania gruntów (zaniechanie uprawy – ważne w przypadku siedlisk łąkowych) oraz trzecia zmiany klimatu.

Każda z powyższych przyczyn z osobna stanowi spore zagrożenie dla różnorodności biologicznej, jednak ich łączne występowanie na jednym obszarze powoduje, że naturalne mechanizmy adaptacyjne i mikroewolucyjne stają się niewystarczające. Aby niektóre z negatywnych procesów spowolnić lub je całkowicie wyeliminować potrzebna jest interwencja człowieka. Taką ingerencją może być zastosowanie metod czynnej ochrony siedlisk metodami ex situ. Metody te mogą się okazać szczególnie skuteczne w przypadku zapobiegania skutkom antropopresji. Chodzi przede wszystkim o realizację inwestycji liniowych i dużych inwestycji punktowych. W obydwu tych przypadkach istnienie infrastruktury pozwalającej na przenoszenie fragmentów siedlisk o szczególnie dużej wartości przyrodniczej może przyczynić się do ograniczenia wpływu tego czynnika na zanik różnorodności biologicznej w naszym regionie.

Zadaniem statutowym Śląskiego Ogrodu Botanicznego jest ochrona bioróżnorodności charakterystycznej dla województwa śląskiego. Pod pojęciem charakterystycznej należy rozumieć rodzimej, czy też mającej swój zasięg biogeograficzny na terenie województwa. Prowadzenie tej ochrony tradycyjnymi metodami ex situ polegającymi na utrzymywaniu w uprawie wybranych populacji gatunków zagrożonych i/lub chronionych, jak wskazuje doświadczenie wielu ogrodów botanicznych, jest dosyć kosztowne, a jak wskazują badania molekularne prowadzi do szybkiego ujednolicenia puli genowej takiej populacji z jednoczesnym zawężeniem zdolności adaptacyjnej do sztucznie stworzonych warunków środowiska. Warunki te można scharakteryzować jako kolekcyjne. Człowiek odgrywa w takim środowisku istotną rolę usuwając ze środowiska kolekcjonowanych roślin wszelkie niechciane gatunki (z punktu widzenia kolekcji i kolekcjonera - chwasty). Usuwając rośliny towarzyszące często w sposób istotny modyfikuje się środowisko życia roślin powodując, że uprawiana populacja zatraca zdolność „radzenia sobie” w warunkach naturalnych i obniżając szansę na skuteczną reintrodukcję takiej populacji do środowiska naturalnego (co jest głównym sensem prowadzenia czynnej ochrony ex situ). Również ochrona polegająca na gromadzeniu nasion i/lub tkanek w bankach genów jest obarczona podobnym ograniczeniem. Przechowywane nasiona wyłączone są z procesów ewolucyjnych zachodzących w ich naturalnym środowisku (wyłączenie z koewolucji w obrębie zespołów roślinnych wraz z różnymi elementami biotycznymi – grzyby, bakterie, pierwotniaki oraz zwierzęta i abiotycznymi – szczególnie klimatycznymi). Zachodzące zmiany w środowisku powodują, że dochodzi do powstania tzw. luki adaptacyjnej, powstającej w wyniku przerwania procesów mikroewolucyjnych, dostosowawczych, które zwłaszcza w przypadku roślin jednorocznych, dwuletnich lub niektórych bylin są ważnym elementem strategii ewolucyjnej.

Proponowana przez Śląski Ogród Botaniczny w Mikołowie forma ochrony różnorodności biologicznej w postaci kolekcji siedliskowych, naszym zdaniem łączy najważniejsze elementy ochrony ex situ i in situ. Z jednej strony właściwie przygotowane siedliska o wystarczająco dużej powierzchni wraz z odpowiednią reprezentacją gatunkową dla poszczególnych zbiorowisk i zespołów roślinnych z drugiej możliwość stałego nadzorowania stanu tych siedlisk i stanu poszczególnych populacji i zespołów roślinnych. Istotą tego projektu jest stworzenie warunków do rozmnażania się generatywnego poszczególnych populacji w obrębie bogatych w zespoły roślinne siedlisk (elementy doboru naturalnego, zróżnicowania puli genowej). Jednocześnie zarówno monitorowanie stanu siedlisk (stanu ekologicznego) jak i możliwość wszechstronnej kontroli warunków mikroklimatycznych oraz fizykochemicznych cech siedlisk pozwoli na optymalne dla zachowania bioróżnorodności stosowanie ekstensywnych zabiegów agrotechnicznych w przypadku ekosystemów łąkowych czy zabiegów pielęgnacyjnych na obszarach zadrzewionych i leśnych (w tym w arboretum). Chodzi tu przede wszystkim o stworzenie warunków do rozsiewania się roślin oraz co nie mniej ważne o stworzenie warunków do pełnego zakończenia okresu rozrodczego zwierząt (kręgowców i bezkręgowców np. rzadkich motyli) a także grzybów.

Takie podejście powinno przyczynić się do stworzenia przestrzeni charakteryzującej się ogromną różnorodnością biologiczną. Podstawą będzie duże zróżnicowanie siedliskowe. Jednocześnie ze względu na półnaturalny charakter zarówno siedlisk jak i związanych z nimi zbiorowisk efektem będzie ustabilizowanie się populacji na określonym poziomie liczebnym (z okresowymi fluktuacjami). Po uzyskaniu oczekiwanej dynamicznej równowagi zabiegi powinny mieć charakter stabilizacyjny i mogą obejmować takie czynności jak: wzmacnianie słabnących populacji, ważnych z punktu widzenia zbiorowiska roślin, gatunków i/lub ograniczanie rozwoju populacji gatunków szczególnie ekspansywnych zwłaszcza inwazyjnych (obcego pochodzenia). Dodatkowymi zabiegami będzie utrzymywanie na odpowiednim poziomie pH oraz wilgotności charakterystycznej dla danych typów siedlisk.

Dbałości o wartości przyrodnicze kolekcji siedliskowych Śląskiego Ogrodu Botanicznego towarzyszyć będzie troska o efekt krajobrazowy i estetyczny. Tworzenie i utrzymywanie linii widokowych, polan wewnątrz zadrzewień i grup drzew na obszarach łąkowych, oczek wodnych i strumieni, skał i wydm śródlądowych z jednej strony stworzy cały szereg ekotonów (zwiększając jeszcze bardziej różnorodność) a z drugiej uatrakcyjni teren przyciągając z całego regionu wycieczki krajoznawczo – przyrodnicze. W założeniu całego projektu jest poszukiwanie harmonii pomiędzy różnymi elementami środowiska biotycznego i abiotycznego a człowiekiem oraz wskazanie możliwego sposobu wzbogacania naszego otoczenia poprzez tworzenie wokół nas licznych nawet niewielkich ale zróżnicowanych siedlisk łączących się w korytarze ekologiczne.

W celu zrealizowania tego projektu opracowano program pt. „Program budowy siedlisk zastępczych na terenie Śląskiego Ogrodu Botanicznego w celu przygotowania niezbędnej infrastruktury pozwalającej na aktywną ochronę szczególnych wartości przyrodniczych siedlisk zagrożonych inwestycjami liniowymi oraz dużymi regionalnymi inwestycjami punktowymi.” W jego ramach ujęto 18 projektów bezpośrednio związanych z budową kolekcji siedliskowych oraz  realizacją zadań towarzyszących.

Śląski Ogród Botaniczny realizując cele statutowe, związane z ochroną różnorodności biologicznej, na podstawie planu zadaniowego przyjętego przez Walne Zgromadzenie Członków, rozpoczyna realizację wieloletniego programu odtwarzania siedlisk zagrożonych w Polsce oraz podlegających ochronie na podstawie dyrektywy siedliskowej na terenie Śląskiego Ogrodu Botanicznego. Celem tego programu jest stworzenie bazy terenowej do zabezpieczania populacji, fragmentów siedlisk lub całych siedlisk wraz ze związaną z nimi bioróżnorodnością, które zagrożone są inwestycjami infrastrukturalnymi (głównie liniowymi), takimi jak budowa dróg i autostrad, zakładów przemysłowych, osiedli mieszkaniowych i innych. W wielu przypadkach jedyną szansą na uchronienie cennego obszaru jest przeniesienie części lub całości jego zasobów przyrodniczych na wcześniej przygotowany teren.

W związku z wdrażaniem do prawa polskiego dyrektywy 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu, istnieje obowiązek ustalenia rozmiarów potencjalnych szkód w środowisku na potrzeby ustalania obowiązku zabezpieczenia roszczeń z tytułu wystąpienia negatywnych skutków w środowisku, mogących powstać w związku z działalnością prowadzoną przez podmiot korzystający ze środowiska. Dnia 30 kwietnia 2007 r. weszła w życie ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie, na mocy której wyłączono z ustawy Prawo Ochrony Środowiska problematykę szkód w środowisku i przeniesiono ją do nowej ustawy. Dokument nakłada obowiązek podjęcia przez podmiot prowadzący daną działalność określonych działań zapobiegawczych w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia szkodą oraz działań naprawczych – w przypadku wystąpienia szkody. Konieczność wprowadzenia nowego aktu prawnego regulującego zasady odpowiedzialności za szkody w środowisku wynikała, między innymi z faktu, iż uchwalenia takiej regulacji wymagało od nas członkostwo w Unii Europejskiej, ale również z faktu, iż w dotychczasowym stanie prawnym zagadnienia związane z tą odpowiedzialnością uregulowane były w sposób niespójny i fragmentaryczny.

Zgodnie z art. 9 ust 2 ustawy szkodowej, w przypadku wystąpienia szkody w środowisku podmiot korzystający ze środowiska jest obowiązany do:

1. podjęcia działań w celu ograniczenia szkody w środowisku, zapobieżenia kolejnym szkodom i negatywnym skutkom dla zdrowia ludzi lub dalszemu osłabieniu funkcji elementów przyrodniczych, w tym natychmiastowego skontrolowania, powstrzymania, usunięcia lub ograniczenia w inny sposób zanieczyszczeń lub innych szkodliwych czynników,
2. podjęcia działań naprawczych.

Pierwszy rodzaj działań polega na podjęciu czynności zapobiegawczych i doraźnych, w celu uniknięcia dalej idących skutków. Drugi to działania zmierzające do usunięcia negatywnych skutków szkody.

Działania naprawcze to wszelkie działania, w tym także działania ograniczające lub tymczasowe, podejmowane w celu naprawy lub zastąpienia w równoważny sposób elementów przyrodniczych lub ich funkcji, które uległy szkodzie, w szczególności:

• przywracanie naturalnego ukształtowania terenu,
• zalesianie, zadrzewianie lub tworzenie skupień roślinności,
• reintrodukcja zniszczonych populacji gatunków,

prowadzące do przywracania równowagi przyrodniczej i walorów krajobrazowych na danym terenie.

Do podstawowych działań czynnej ochrony przyrody w krajach cywilizowanych, które przyjęły prawo „szkodowe” i zasadę „zanieczyszczający płaci” należy tworzenie możliwości realizacji remediacji podstawowej i kompensacyjnej polegającej na tymczasowym lub stałym prowadzeniu uprawy w warunkach ex situ, np. w ogrodzie botanicznym zagrożonych działalnością gospodarczą gatunków lub zbiorowisk roślinnych,. Przygotowane wcześniej siedliska w regionalnym ogrodzie botanicznym spowodują, że działalność remediacyjna ma szanse być skuteczna i efektywna. Stąd pilna potrzeba przygotowania odpowiednich typów siedlisk dla metaplantacji, restytucji i uprawy gatunków podlegających prawnej ochronie, które mogą stać się przedmiotem działalności naprawczej (Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie).

Podczas drugiego światowego Kongresu Ogrodów Botanicznych – (World Botanic Gardens Congress) w 2004 podjęto temat Globalnej Strategii Ochrony Roślin (The Global Strategy for Plant Conservation) i zaproponowano 16 głównych celów strategicznych uporządkowanych w pięć tematycznych grup dla dalszego rozważania i udoskonalania do roku 2010. Jeden z celów, należący do drugiej grupy – ochrony różnorodności roślinnej mówi o ochronie ex situ. Należy chronić 60% zagrożonych gatunków roślin w dostępnych kolekcjach (ex situ) najlepiej w kraju pochodzenia i 10% z nich włączyć w programy restytucji i rewitalizacji i zwracać do środowiska naturalnego.

Zgodnie z powyższymi zaleceniami na terenie Śląskiego Ogrodu Botanicznego planuje się zrealizować projekt odtworzenia wybranych zagrożonych siedlisk, które będą potencjalnymi miejscami do prowadzenia wspomnianej już ochrony ex situ (http://www.bgci.org).

Podjęciu programu odtwarzania siedlisk zagrożonych w Polsce sprzyja znakomita lokalizacja Śląskiego Ogrodu Botanicznego polegająca na zróżnicowanej rzeźbie terenu, dostępności do cieków wodnych, obszarów leśnych, co oznacza istnienie dużej różnorodności siedlisk oraz znacznych obszarów porolnych z ogromnym potencjałem tworzenia nowych siedlisk.

**********

Kolekcje siedliskowe i pole golfowe – stanowisko Śląskiego Ogrodu Botanicznego.

Szanowni Państwo,

Śląski Ogród Botaniczny prowadzi obecnie prace nad utworzeniem na obszarze 56 ha terenów rolnych śląskich kolekcji siedliskowych, które będą miały poza wartością przyrodniczą również walory krajobrazowe. Założenia tej inwestycji są następujące:

Zaprezentowanie na terenie należącym do gminy Mikołów i przeznaczonym (pozyskanym) na cele rozwoju Śląskiego Ogrodu Botanicznego ok. 20 kolekcji przedstawiających ważne z punktu widzenia przyrody śląskiej, zbiorowiska roślinne. Zbiorowiska te powinny być tak rozmieszczone w terenie aby utworzyły harmonijny krajobraz (w rodzaju parku angielskiego) ze zdefiniowanymi osiami widokowymi i takim rozmieszczeniem poszczególnych zbiorowisk roślinnych, żeby w najlepszy sposób oddawały ich współistnienie w przyrodzie.

Ponieważ koncepcja ta jest rozwijana od wielu lat, ale jej realizacja została zawieszona na czas dynamicznego rozwoju części na Sośniej Górze i przy ul. 15 grudnia, w naturalny sposób po zakończeniu poprzednich inwestycji nowy Zarząd Śląskiego Ogrodu Botanicznego do niej powrócił.

W związku z koniecznością zagospodarowania tego terenu (akt notarialny przekazujący gminie Mikołów te tereny pod budowę ŚOB)  rozważano w ostatnim roku kilka możliwych scenariuszy nie tylko dotyczących sposobu założenia tych kolekcji ale również ich utrzymania. Do świadomości mieszkańców Mikołowa przebił się jeden ze scenariuszy, w którym utrzymanie kolekcji ściśle ma być powiązane z utworzeniem na tym terenie pola golfowego jako funkcji wspomagającej i uzupełniającej cały projekt. Scenariusz ten jest jednak przedstawiany w formie dosyć mocno zniekształconej (zniekształcenie polega na tym, że na pierwszy plan wysuwane jest pole golfowe, ponadto w wielu wypowiedziach całkowicie znika działalność podstawowa, która na tym terenie ma być prowadzona, czyli Śląskie Kolekcje Siedliskowe).

Podkreślam, że z naszej perspektywy, Śląskiego Ogrodu Botanicznego, rozwiązanie takie (równoległy rozwój kolekcji i pola golfowego) jest działaniem pozwalającym na domknięcie finansowe całej inwestycji w fazie eksploatacyjnej.

Zanim jednak ta decyzja została poddana wnikliwszej ocenie pomysł ten został przedstawiony na posiedzeniu Rady Naukowej Śląskiego Ogrodu Botanicznego, gdzie wywołał dużą dyskusję, ale jednocześnie spotkał się z uznaniem jako doskonałe połączenie potrzeby rozwijania kolekcji siedliskowych, w których można na dużym terenie chronić rzadkie w naszym regionie gatunki roślin, ale również całe zbiorowiska roślinne, które ze względu na działalność człowieka są zagrożone wyginięciem. Zwrócono szczególną uwagę na to, że zlokalizowanie na jednym obszarze tych dwóch funkcji nie tworzy napięć a daje widoczną synergię. Polega to na tym, że kolekcje siedliskowe do swojego pełnego rozwoju potrzebują od ok. 30 do nawet 80 lat. W tym czasie teren ten z roku na rok będzie stawał się krajobrazowo piękniejszy ale jednocześnie będzie wymagał wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Koszty tych zabiegów można szacować na ok. 200 000 – 300 000 zł rocznie. A do tego dochodzą jeszcze koszty 2-3 krotnego wykaszania terenów znajdujących się pomiędzy kolekcjami (250 000m2 x 0,4x4= 400 000 zł). Razem daje to kwotę ok. 600 000 – 700 000 zł rocznie oraz koszty zabezpieczenia terenu przed dewastacją. Zatem równoległe intensywne wykorzystywanie tego terenu na cele rekreacyjne pozwoli na jego utrzymanie a jednocześnie jego ochronę bez zagrożenia (a wręcz z zabezpieczeniem) kolekcji siedliskowych.

Dlatego podjęto dalsze działania zmierzające do określenia warunków brzegowych niezbędnych do rozpoczęcia tego zadania. Do nich z całą pewnością należy określenie kosztów założenia tych kolekcji (ok. 31 ha) i stref rozdzielających te kolekcje (ok. 25 ha) oraz kosztów ich utrzymania (prac pielęgnacyjnych, nawożenia, koszenia, dosadzania, wycinki, itp.). Z tego ok. 30-35 ha będzie wchodziło w bezpośredni obszar oddziaływania pola golfowego (strefy rozdzielające kolekcje, które i tak miały zostać utworzone jako tereny łąkowe, murawowe itp. oraz wybrane kolekcje z niską roślinnością lub zbiorniki wodne). Oznacza to, że w nowej koncepcji ok. 10 ha terenów będzie pełniło podwójną funkcję.

Dlatego kolejnym krokiem było zorientowanie się w kosztach, które na przestrzeni kolejnych lat będą musiały w związku z założeniem kolekcji siedliskowych być poniesione. Przyjęto sprawdzoną przy okazji innych projektów metodę (choć nie na taką skalę) zapytania ofertowego.

Forma zapytania ofertowego jest ogólnie przyjętym sposobem na opracowanie wstępnego kosztorysu do zrealizowania jakiegoś zadania. Dlatego Śląski Ogród Botaniczny skierował takie zapytanie na swojej stronie, aby określić maksymalne koszty związane z obsianiem 56 ha trawą, czyli formalnie rzecz ujmując przekształcenie terenów ornych na użytki zielone. Zapytanie o trawę gazonową pozwala na uzyskanie relatywnie precyzyjnej odpowiedzi dotyczącej kosztów obejmujących dodatkowe prace, których nie ma w przypadku zakładania łąki, takie jak:

1. Prace wstępne
   
   1. Odchwaszczanie
   2. Wyrównywanie terenu
2. Przygotowanie gleby
   
   1. Użyźnienie gleby
   2. Zakładanie instalacji wodnej
   3. Nawożenie przedsiewne
   4. Wałowanie
3. Siew nasion
4. Pierwsze koszenie

Ponadto koszty założenia trawnika gazonowego odpowiadają również kosztom przygotowania terenu pod nasadzenia kolekcji (choć prace mają inny charakter, na terenach rolnych, są kwotowo zbliżone).

Zapytanie bezpośrednie o koszty założenia pola golfowego przekierowuje nas natychmiast do innego przedziału cenowego, innych, wyspecjalizowanych firm itp. Dlatego ceny za podobną usługę skaczą dwu a nawet trzykrotnie.

Uzyskaliśmy wstępny kosztorys, który pozwolił nam na zorientowanie się w ramowych kosztach, które są bliższe 100 000-150 000 euro (400 000 – 600 000 zł) niż 2-3 mln euro (8-12 mln zł) jednak, aby to zadanie zrealizować należy oczywiście wybudować całą infrastrukturę towarzyszącą. Zgodnie ze stanowiskiem Pana Burmistrza Stanisława Piechuli ta część obszaru kolekcji siedliskowych, która będzie zajmowana przez infrastrukturę golfową, ma zostać zrealizowana ze środków Stowarzyszenia Golf Park Mikołów.

Dlatego niezależnie od rozpoznawania kosztów założenia kolekcji siedliskowych prowadzone są rozmowy ze stowarzyszeniem Golf Park Mikołów w celu dookreślenia sposobu realizacji zadania związanego z częścią tej inwestycji dotyczącą samego pola golfowego. Chodzi m.in. o wykonanie:

• Fairway’ów- trawa mająca zwykle od ok. 2 -3 cm długości, będąca głównym torem gry.
• Fringe’ów- trawa o połowie długości trawy fairway a dłuższa od green (ok. 1 cm), zwykle pierścień szer. ca 2' wokół greenu.
• Green’ów- obszar charakteryzujący się bardzo krótko przystrzyżoną trawą (mniej niż 5 mm), na którym znajduje się flaga i dołek oraz
• Tee - obszar startowy na początku każdego dołka.

Natomiast takie elementy pola golfowego jak:

• sand bunkers - przeszkody z piaskiem,
• water hazards - przeszkody wodne.
• rough - obszar "dzikiej trawy" poza obszarem gry,
• semi-rough - obszar trawy średniej długości, zwanej po prostu "uregulowanym roughem " w postaci wąskich pasów wzdłuż fairwaya",

będą elementami kolekcji siedliskowych (co jest jak najbardziej zgodne z charakterem tych „przeszkód”)

W rzeczywistości model realizacji całego zadania ma wyglądać w sposób następujący:

1. Wykonanie projektu kolekcji siedliskowych Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie (we własnym zakresie).
2. Przygotowanie nakładki „Pole Golfowe” pokrywającej tereny rozdzielające kolekcje siedliskowe (we współpracy z Golf Park Mikołów).
3. Opracowanie projektu technicznego instalacji nawadniającej, sterującej i rozprowadzenia energii elektrycznej po terenie – użytkowanej na potrzeby kolekcji, szczególnie roślin wodnych i terenów podmokłych oraz pole golfowe w szczególności do podlewania green’ów o tee (usługa zewnętrzna we współpracy merytorycznej i współfinansowaniu przez Golf Park Mikołów).
4. Wykonanie projektu infrastruktury technicznej pozwalającej na obsługę terenu (budynków technicznych. dróg dojazdowych, ścieżek wewnętrznych) – usługa zewnętrzna.
5. Poszukiwanie środków na realizację projektów. Wpisanie poszczególnych projektów do różnych wniosków o dofinansowanie zadania.
6. Realizacja projektów.

Zadanie będzie podzielone na dwie części. Połowa kolekcji (9-10) i 9 dołków pola golfowego powinno powstać w pierwszym roku od rozpoczęcia inwestycji a druga część kolekcji (9-10) oraz drugie 9 dołków w kolejnym roku. Natomiast ze względu na charakter inwestycji związanych z infrastrukturą golfową należy zacząć od dróg dojazdowych i od samej infrastruktury golfowej (jesień, zima i wczesna wiosna) następnie powinny nastąpić nasadzenia kolekcji leśnych i zaroślowych a wiosną posianie traw i założenie niskich kolekcji siedliskowych. Cały sezon tereny trawiaste powinny być regularnie koszone i wzmacniane nawozami wzmacniającymi system korzeniowy.

Mówienie o precyzyjnych kosztach przed zakończeniem fazy projektowej i opracowaniem kosztorysu jest przedwczesne. Niemniej jednak całość inwestycji pozwalająca na udostępnienie tego terenu zwiedzającym oraz osobom grającym w golfa powinna zamknąć się w kwocie 500 000 – 800 000 euro. Z tej kwoty cała część związana z polem golfowym będzie finansowana z pieniędzy inwestorów prywatnych oraz członków Klubu Golf Park Mikołów (dużą część może stanowić praca własna członków –wolontariat, usługa wewnętrzna świadczona przez członków klubu połączona z rezygnacją z narzutów i zysku, itp.). Część kolekcji siedliskowych będzie realizowana z pieniędzy Śląskiego Ogrodu Botanicznego i zdobytych na ten cel funduszy celowych oraz z materiału zdobywanego od mecenasów, innych ogrodów botanicznych, lasów Państwowych, czy rozmnażanych w Śląskim Ogrodzie Botanicznym.

Kolekcje siedliskowe będą zakładane stopniowo w 5-6 etapach (rdzeń kolekcji, rozwój kolekcji etap I, etap II, etap III, etap IV, zakończenie budowy kolekcji, pielęgnacja). Czas trwania takiego procesu to okres 10-12 lat. W początkowym etapie tereny niezagospodarowane kolekcjami są obsiane trawą i koszone (utrzymywane jako rough - obszar "dzikiej trawy" poza obszarem gry). Kolekcje trawiaste swoją dojrzałość powinny uzyskać po ok. 4-5 latach, murawy napiaskowe i kserotermiczne 8-12, tereny wodne i podmokłe (w tym szuwarowe) po 8-10 latach, zakrzewienia po ok. 15-20 latach, zadrzewienia i lasy po 50 – 70 latach.

Dyrektor ŚOB Paweł Kojs